AMPICILLIN vs AMOXICILLIN TRIHYDRATE – NÊN CHỌN LOẠI NÀO CHO AO NUÔI THỦY SẢN?

Kháng sinh nhóm Penicillin bán tổng hợp như Ampicillin và Amoxicillin Trihydrate từ lâu đã là lựa chọn phổ biến trong điều trị bệnh do vi khuẩn Gram dương và Gram âm gây ra trên tôm, cá, ếch, ba ba,... Tuy nhiên, mỗi hoạt chất có đặc tính dược lực học khác nhau, dẫn đến hiệu quả điều trị, phổ khuẩn và tính ổn định trong môi trường thủy sản cũng khác biệt rõ rệt.

⚖️ 1. So sánh hoạt lực và cơ chế tác động

Thuộc tính	Ampicillin	Amoxicillin Trihydrate
Nhóm kháng sinh	Penicillin bán tổng hợp	Penicillin bán tổng hợp
Cơ chế	Ức chế tổng hợp thành tế bào vi khuẩn	Tương tự – ức chế thành tế bào vi khuẩn
Sinh khả dụng (Bioavailability)	Trung bình (~30–50%) khi dùng đường uống	Cao hơn (~60–75%)
Độ ổn định trong nước	Kém hơn – dễ phân hủy	Ổn định hơn – dùng tốt trong môi trường nước
Tốc độ khởi phát tác dụng	Chậm hơn	Nhanh hơn

📌 Nhận xét:
Amoxicillin Trihydrate có sinh khả dụng cao hơn, hiệu lực ổn định hơn khi sử dụng trong điều kiện nước – phù hợp hơn cho điều trị trong môi trường thủy sản.

🦠 2. Phổ vi khuẩn nhạy cảm

Vi khuẩn gây bệnh phổ biến	Ampicillin	Amoxicillin
Aeromonas hydrophila (gây xuất huyết, lở loét)	✅ Nhạy cảm	✅✅ Hiệu quả mạnh hơn
Edwardsiella tarda (gây viêm ruột cá)	⚠️ Hiệu quả thấp	✅ Hiệu quả tốt
Vibrio spp. (gây bệnh trên tôm, cá biển)	⚠️ Yếu – kháng nhiều	✅ Trung bình khá
Streptococcus spp. (gây sưng mắt, thần kinh)	✅ Nhạy cảm	✅✅ Nhạy cảm tốt hơn
Pseudomonas spp. (đa kháng, gây loét gan)	❌ Kháng mạnh	⚠️ Tác dụng yếu

📌 Tổng quan phổ khuẩn:

Amoxicillin hiệu quả rộng hơn trên nhiều chủng Gram âm – Gram dương thường gặp trong môi trường nước
Ampicillin phù hợp hơn trong các ca nhiễm Streptococcus hoặc Enterobacteriaceae chưa kháng thuốc

⚠️ 3. Ứng dụng và khuyến nghị trong thực tế nuôi trồng

Đặc điểm	Ampicillin	Amoxicillin Trihydrate
Ứng dụng chính	Nhiễm khuẩn nhẹ, ít kháng sinh kháng	Nhiễm khuẩn phức tạp, tổn thương gan – ruột
Đối tượng dùng	Cá nước ngọt, cá rô phi, cá lóc	Tôm thẻ, cá tra, cá hồi, cá biển, ếch, ba ba
Tỉ lệ phối trộn kháng sinh khác	Thường phải kết hợp (do hoạt lực yếu)	Có thể dùng đơn lẻ hoặc phối hợp
Giá thành	Thấp hơn	Cao hơn (~20–30%) nhưng hiệu quả tốt hơn
Thời gian đào thải	Ngắn – dễ sử dụng nhưng dễ tái nhiễm	Dài hơn – hiệu quả kéo dài trong mô đích

✅ TÓM LẠI – NÊN DÙNG LOẠI NÀO?

Nếu bạn nuôi cá nước ngọt thông thường, ít dịch bệnh, muốn tiết kiệm chi phí: Ampicillin có thể đáp ứng.
Nếu bạn nuôi tôm, cá biển, cá hồi, cá tầm, ếch... hoặc đang gặp bệnh gan, ruột, lở loét do khuẩn mạnh, khuyến nghị nên dùng Amoxicillin Trihydrate để đạt hiệu quả nhanh – bền – rộng phổ.

💡 Gợi ý phối hợp: